Şerhul Fıkhıl Ekber (Yeni Dizgi – Tahkîkli) – شرح الفقه الأكبر

ŞERHU’L-FIKHI’L-EKBER – شرح الفقه الأكبر

İmâm Ebû Hanîfe (rahimehullâh) akâidi konu edinen ilme el-fıkhu’l-ekber ismini vermiştir. Aynı şekilde, onun Hammâd rivayetiyle gelen akaid risalesi de “el-Fıkhu’l-Ekber” olarak isimlendirilmiştir. Ebû Mutî‘ rivayetine ise “el-Fıkhu’l-Ebsat” denilmektedir.

el-Fıkhu’l-Ekber üzerine yazılmış olan Ebu’l-Müntehâ şerhi, okuyucuyu yoracak kadar uzun olmadığı gibi, onun metindeki muradı anlaması hususunda yetersiz kalacak kadar da kısa değildir. Bu nedenle şerhler arasında en çok tutulanlardan birisi olmuştur. Öyle ki, Osmanlı döneminde çok okunan kitaplar arasında yerini almıştır.

Müellif, mukaddimede şöyle kaydeder: “İmam Azam’ın kitabı olan el-Fıkhu’l-Ekber” sahih ve makbul bir kitaptır. Bu kıymetli ve latif kitaba şerh olması için Kur’ân ve sünnetten ve muteber kitaplardan bazı kelimeleri toplamak istedim.”

1523 (h. 930) yılında tamamlanan eser İstanbul (1307), Haydarabad (1321), ve Kazan’da (1313) basılmıştır.

Tahkikte izlenilen usûl:

• Eserin giriş kısmına 30 sayfadan oluşan bir mukaddimeler serisi eklenmiş olup, burada metin, şerh ve diğer şerhlerin vasıfları ile Ebu’l-Müntehâ şerhinin nüshaları hakkında malumat verilmektedir.

• Eser, dünyanın farklı kütüphanelerinden seçilmiş olan altı nüshaya mukabele edilmiştir.

• Ayet ve hadislerin tamamının tahricleri ilmî kriterlere uygun bir şekilde gerçekleştirilmiştir.

• Kitapta bulunan nakillerin asıl kaynaklarına müracaat edilerek dipnot düşülmüştür.

• Metnin diğer bazı şerhlerinden, konuyu anlamada yardımcı olacağı düşünülen alıntılar yapılmıştır.

• Çalışmanın sonuna, eserde geçen ayetlerin, hadislerin, kitap isimlerinin, alimlerin, kaynakların ve mevzuların fihristleri eklenmiştir.